انواع روش های افزایش سرمایه

ما در این مقاله به بررسی انواع روش های افزایش سرمایه و همچنین به توضیح هر یک از روش های افزایش سرمایه پرداخته ایم.

افزایش سرمایه و روش های آن

یکی از مهم ترین عوامل تجارت و کسب سود در شرکت ها سرمایه می باشد.
هر شرکتی باید دارای سرمایه ای قابل قبول باشد تا بتواند از سود تجارتی بهره و نفعی ببرد.
سرمایه از اهم شرکت های تجارتی می باشد.
شرکت ها برای تامین مالی و توسعه فعالیت های خود و حفظ قدرت رقابت، اقدام به افزایش سرمایه می نمایند. 
هیئت مدیره شرکت موظف است برای افزایش سرمایه، مجوز برگزاری مجمع فوق العاده را از سازمان بورس دریافت نموده و درروزنامه رسمی نیز اقدام به درج آگهی نماید. 
در مجمع هیئت مدیره گزارشی را مبنی بر میزان، نحوه و محل افزایش سرمایه قرائت می نماید و از آن دفاع می کند، نتیجه جلسه می تواند تصویب و یا عدم تصویب افزایش سرمایه باشد.
اگر گزارش توجیهی هیئت مدیره پذیرفته گردد در مرحله سوم تعداد سهام و زمان بندی اجرای طرح مورد نظر در مجمع به تصویب سهام داران می رسد.

روش های افزایش سرمایه

1- افزایش سرمایه و روش های آن (سهام جایزه)

شرکت‌ ها به طور معمول کل سود به‌ دست‌ آمده در مدت یک سال را بین سهامداران خود تقسیم نمی‌کنند. بلکه مقداری از آن را به‌صورت سود انباشته نزد خود نگه می‌دارند. افزایش در سرمایه از محل اندوخته و انباشته به این معناست که شرکت مقداری از این سود انباشته به سرمایه اسمی خود تبدیل می نماید. سپس متناسب با آن، به سهامداران سهم جدید می دهد. افزایش در سرمایه از این محل، قدرت تأمین مالی شرکت را افزایش می‌دهد. در این روش، سهامداران هیچ وجهی را به شرکت پرداخت نمی‌کنند. بنابراین شرکت مستقیماً منابع مالی جدید دریافت نمی‌کند. همچنین درصد مالکیت سهامداران نیز ثابت مانده و تغییری نمی‌ کند.

عموما شرکت ها سودی که در طی یک سال مالی به دست آورده اند را بین سهام داران تقسیم نمی کنند، و معمولا بخشی از آن را به عنوان سود انباشته نگه می دارند. 
یعنی شرکت بخشی از سود حاصله را به سرمایه اسمی تبدیل می نماید و متناسب با آن سود سهمی را به سهام داران جدید اعطا می نماید.
در این نوع روش هیچ پرداختی توسط سهام داران صورت نمی گیرد و درصد مالکیت هر یک ثابت می ماند و هیچ گونه تغییری در آن ایجاد نمی شود. 
به آن سهام جدیدی که منتشر شده است سهام جایزه می گویند. 
 بعد از افزودن سهام جایزه به پرتفوی سپرده گذاری نیز فروش سهام جایزه مانعی ندارد.

2- افزایش سرمایه از محل آورده های نقدی و مطالبات حال شده سهام داران

در این نوع از افزایش سرمایه با درخواست شرکت از سهام داران مبلغی به حساب شرکت واریز میگردد (تزریق سرمایه جدید) و بعد از این افزایش سرمایه سهام داران به نسبت سهام های اختیاری خود و افزایش سرمایه، امتیازی برای شرکت در افزایش سرمایه می باشد، که به این امتیاز سهام حق تقدم می گویند. 
سهام داران شرکت متعهد به پرداخت مبلغ اسمی سهام به طلبکاران شرکت می باشند، اگر شرکت نتواند بدهی های خود را پرداخت نماید نمی تواند برای پرداخت به هیچ سهام داری مراجعه کند زیرا تعهد هر سهام دار در مقابل شرکت فقط به میزان تعهد تعهد آن هاست نه بیشتر.

در این روش، شرکت اوراقی را تحت عنوان حق تقدم خرید سهام منتشر می‌کند. سپس با توجه به درصد مالکیت هر یک از سهامداران و نیز درصد افزایش در سرمایه، تعداد مشخصی حق تقدم در اختیار سهامداران قرار می‌دهد. دارندگان نهایی حق تقدم نیز برای اینکه بتوانند حق تقدم تخصیص یافته را به سهام تبدیل نمایند، باید وجهی را تحت عنوان ارزش اسمی سهم، به حساب شرکت واریز نمایند. لازم به ذکر است که در بازار سرمایه ایران ارزش اسمی هر سهم مبلغ 1000 ریال (معادل 100 تومان) در نظر گرفته می‌شود.

مطالبات حال شده چیست؟

در زمان تقسیم سود سالیانه سهام داران عمده ای که قسمت طسادی از سود به آنان تعلق می گیرد معمولا سودی دریافت نمی کنند (به دلیل خارج نشدن نقدینگی شرکت) و در این موارد نیازی نیست سهام داران 100 تومان به ازای هر برگ سهم پرداخت کنند (این مبلغ از قبل پرداخت شده است) به همین خاطر به آن مطالبات حال شده (مطالبات دریافت شده) می گویند. 
توجه فرمایید حق تقدم در صورتی به شما تعلق می گیرد که سهام دارشرکت باشید 
سهام دارانی که تمایلی ندارند از حق تقدم خود استفاده نمایند، می توانند آن را بفروشند.
سایر سهام داران نیز می توانند این حق تقدم را خریداری نموده و در زمان های مقرری مبلغ اسمی آن را پرداخت نمایند تا حق تقدم به سهام معمولی تبدیل گردد.

مزایا و معایب افزایش سرمایه از محل آورده های نقدی 
- سرعت بخشیدن به روند توسعه شرکت
- بهبود روند سود آوری شرکت
- تزریق نقدینگی
- این نوع افزایش سرمایه زمان بر می باشد
- مقاومت سهام داران در واریز وجه نقد به منظور ارزش اسمی

3- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی های شرکت

در ترازنامه شرکت دارایی های ثابت مشهود به میزان ارزش دفتری و سرمایه گذاری ها به میزان بهای تمام شده آن ثبت می گردد. 
زمین، ساختمان، تجهیزات و ماشین آلات نیز از انواع دارایی های ثابت مشهود می باشند. 
( بهای تمام شده دارایی ها را بعد از کسر استهلاک انباشته، ارزش دفتری می گویند که نشان دهنده ارزش واقعی و ارزش روز نیست)
در شرایط تورمی نیز ارزش واقعی (منصفانه) دارایی نسبت به ارزش دفتری که در دفاتر مالی ثبت شده است بالاتر است. 
در این زمان شرکت ها برای اصلاح ساختار مالی خود اقدام به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها می نمایند.
اگر تورم نیز شدید باشد تجدید ارزیابی دارایی هایی مانند: زمین، ساختمان و ماشین آلات انجام می شود. استهلاک ناشی از تجدید ارزیابی آن ها نیز هزینه ای مقبول نیس که جز هزینه های مالیاتی محسوب شود.

4- افزایش سرمایه به روش صرف سهام

اگر شرکتی سهام خود را بیش از قیمت اسمی آن در بازار عرضه نماید، به اختلافی که بین قیمت اسمی و قیمت عرضه می باشد صرف سهام می گویند. 
افزایش سرمایه در روش صرف سهام این است که شرکت از طریق پذیره نویسی سهام خود را با قیمتی بیشتر از قیمت اسمی به فروش می رساند.
نتیجه تفاوت از قیمت فروش و قیمت اسمی به حسابی تحت عنوان حساب اندوخته منتقل می گردد و یا در ازای آن به سهام داران سابق شرکت سهام جایزه تخصیص می یابد.