مالیات عملکرد چیست؟

ما در این مقاله به شرح توضیح مالیات عملکرد یا مالیات بر درامد و همچنین نکات مهم مرتبط با مالیات عملکرد پرداخته ایم.

مالیات عملکرد یا مالیات بر درامد چیست؟

مالیات عملکرد یا مالیات بر درامد یکی از اصلی ترین راه های دولت ها برای درامد زایی می باشد. به علت این که این مالیات از میزان درامد به دست آمده و و هزینه های انجام شده برای فعالیت های اقتصادی محاسبه می شود به آن مالیات عملکرد یا همان مالیات بر درامد می گویند.

به عبارت ساده تر هر کسب و کاری که در کشور به درامد و سود می رسد و از منابع درامدی مردم نفعی می برد. با توجه به اینکه از زیر ساخت های کشور برای به دست آوردن این سود استفاده شده است. این کسب سود باید به توسعه و رشد کشور و همچنین زیر ساخت های مربوطه منجر شود.

درآمد هر کسب و کاری میزان هزینه‌های جاری آن مجموعه از جمله هزینه مورد نیاز برای مواد اولیه، هزینه استهلاک ابزارآلات، دستمزد و سایر موارد کم می‌شود و عدد باقی مانده سود خالص است. مقداری از این سود خالص به عنوان مالیات بر درآمد یا عملکرد گرفته می‌شود. بررسی میزان سود واقعی و میزان مالیاتی که به آن تعلق می‌گیرد هم در بیشتر اوقات با بررسی اظهارنامه‌ های مالیاتی و همچنین اسنادی که پیوست با آن ارائه شده، برآورد می‌ شود.

مالیات عملکرد و نکات مربوط به آن

زمانی که مشمول مالیات بر عملکرد می شوید مکلف هستید که اظهارنامه های مالیاتی مربوط به مشاغل خود را در یک سال مالیاتی، به صورت مستقل برای هر یک از مشاغل خود، تنظیم نموده و قبض مالیاتی را تا آخر خرداد ماه سال بعد، از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی کشور، به آدرس tax.gov.ir، پرداخت نمایید.
همچنین اشخاص حقوقی نیز باید، اظهارنامه، ترازنامه و حساب سود و زیان بیان شده در دفاتر و اسناد و مدارک خود، به علاوه اطلاعات هویتی شرکا و سهامداران، را حداکثر چهار ماه پس از سال مالیاتی، به سامانه سازمان امور مالیاتی کشور، به آدرس tax.gov.ir، تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند. اداره امور مالیاتی نیز، می بایست ‌به اظهارنامه مربوط به آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی، خارج ‌از نوبت، رسیدگی نماید.

درصورتی که افراد و کسب و کارهایی که مشمول این نوع از مالیات می شوند، از ارائه اظهارنامه مالیاتی خود در موعد مقرر، خودداری نمایند، علاوه بر اینکه مشمول جرائم مالیاتی خواهند شد، سازمان امور مالیاتی کشور، بر اساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودیان، از طرح جامع مالیاتی اظهارنامه مالیاتی برآوردی تهیه نموده و نسبت به مطالبه مالیات محاسبه شده به موجب برگ تشخیص مالیات، اقدام می‌ نماید. که این امر به معنی آن میباشد که به احتمال زیاد مشمول پرداخت مالیاتی بیشتر از آنچه که استحقاقش را دارید می شوید.

سامانه مالیات عملکرد

با توجه به اینکه دولت به سمت الکترونیک کردن انواع خدمات پیش رفته است ارسال اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات عملکرد نیز از این قاعده مستثنی نیست و به شکل الکترونیکی و از طریق سامانه مالیات عملکرد، انجام می گیرد، که در ادامه به معرفی و توضیح سامانه مالیات عملکرد خواهیم پرداخت.

سازمان امور مالیاتی کشور، در سال 1381 و زیر نظر وزیر امور اقتصادی و دارایی وقت، در جهت اجرای ماده 59 قانون برنامه سوم توسعه و با هدف بهبود وضعیت سیستم مالیاتی، رفع مشکلات مربوط به حوزه مالیات و همچنین تمرکز کلیه امور مربوط به اخذ مالیات در یک سازمان واحد، ایجاد گردید.

مطالعه و شناخت موانع نظام مالیاتی کشور و برنامه ریزی در جهت رفع آنها، ارائه آموزش به مودیان مالیاتی برای آشناسازی آنها با تکالیف مربوطه، در جهت پرداخت مالیات و تهیه آیین نامه های مورد نیاز برای قوانین و مقررات موضوعه، در جهت تصویب آنها در مراجع صاحب صلاح، برخی از وظایف سازمان امور مالیاتی کشور می باشد.

سامانه مالیات عملکرد، بخشی از سایت سازمان امور مالیاتی کشور، به آدرس tax.gov.ir، می باشد که در راستای سرو سامان دادن به امور مالیاتی و همچنین هوشمندسازی اظهارنامه های مالیاتی کشور ایجاد گردیده است. دریافت اظهارنامه الکترونیک، درخواست ابلاغ الکترونیک، صدور صورتحساب الکترونیکی، استعلام بلوک و ردیف ارزش معاملاتی و استعلام بدهی مالیاتی، برخی از خدمات این سامانه می باشند.

اطلاعات مورد نیاز برای اظهارنامه مالیاتی عملکرد

برای پرکردن اظهارنامه مالیاتی عملکرد نیاز به یک سری اطلاعات داریم که به شرح زیر است:

- کل درآمد حاصل از فروش داخل و خارج

- صورت سود و زیان

- ترازنامه اشخاص حقوقی و حقیقی

- بهای تمام شده کالای تولید شده و خریداری شده

- گردش حساب شرکت

- قراردادها و درآمدهای حاصل از پیمانکاری و پروژه ای و اطلاعات مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان

- گردش حساب مربوط به تعدیلات سنواتی

- میزان مالیات های پرداخته شده سال های قبل

- میزان فروش سال قبل و سال جاری و مقدار افزایش آن

- شماره کارت بازرگانی و مجوز فعالیت انجام کار و کلیه اطلاعات دفاتر قانونی

- میزان مانده سود و زیان دوره قبل

انواع اظهارنامه مالیات عملکرد (مالیات بر درامد)

هم اکنون برای اشخاص مکلف به تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی ۶ نوع اظهارنامه مالیات بر درآمد تهیه و در دسترس قرارگرفته است.

۱. اظهارنامه مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی (موضوع ماده ۱۱۰ ق م م ) که نسبت به سایر اظهارنامه ها مفصل تر است.

۲. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه اول طبق ماده ۱۰۰ ق م م و آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۳. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه دوم طبق ماده ۱۰۰ق م م و آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۴. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه سوم طبق ماده ۱۰۰ ق م م و آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۵. اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک ویژه اشخاص حقیقی دارنده درآمد املاک ماده ۵۷ و۸۰ ق م م

۶. اظهارنامه انحلال طبق ماده ۱۱۴ و ۱۱۶ق م م

عواقب عدم ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد

همان طور که در بالاتر به آن اشاره شد اظهارنامه مالیاتی باید در پایان سال مالیاتی یا چهار ماه بعد از پایان سال مالی مطابق با اساس نامه شرکت ها ارسال گردد اگر مودیان در زمان‌های مقرر شده اقدام به تهیه و تنظیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی ننمایند تا ۳۰ درصد مبلغ مالیات پرداخت نشده مشمول جریمه شده و این جریمه غیر قابل بخشش است .
طبق ماده ۲۰۱ ق م م هرگاه مؤدی به قصد فرار از مالیات از روی علم و عمد به ترازنامه و حساب سود و زیان یا به دفاتر و اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات ملاک عمل می باشد و برخلاف حقیقت تهیه و تنظیم شده است استناد نماید یا برای سه سال متوالی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان خودداری کند علاوه بر جریمه ها و مجازات های مقرر در این قانون ازکلیه معافیت ها و بخشودگی های قانونی در مدت مذکور محروم خواهد شد.
طبق بند ت ماده ۱۳۲ق م م شرط برخورداری از هرگونه معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی وحقوقی فعال در مناطق آزاد و سایرمناطق کشور تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موقع مقرر قانونی است. اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی شامل ترازنامه و حساب سود و زیان طبق نمونه های است که توسط سازمان امور مالیاتی تهیه می شود.
اشخاص حقیقی و حقوقی باید به این نکته همواره توجه داشته باشند که حتی اگر موسسه یا شرکت آن‌ها هیچگونه فعالیت مالی نداشته باشد باید حتما نسبت به تهیه اظهارنامه مالیاتی اقدام کرده و آن را ارسال کنند و فقدان فعالیت مالی بر خلاف تصور عموم دلیل بر عدم ارسال نبوده و باید در این حالت اظهارنامه مالیاتی خود را به صورت سفید به همراه سایر مدارک ارائه کنند تا مشمول جرائم ستگین مالیاتی نگردند.

مزایای ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد

با توجه به اینکه تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی برای مودیان مالیاتی کاری وقت گیر می باشد اما ارسال اظهارنامه مالیاتی برای مودیان می تواند مزایای خوبی نیز داشته باشد. طبق ماده ۱۸۹ آن دسته از شرکت هایی که سه سال متوالی اظهارنامه ارسالی آنها مورد قبول اداره امور مالیاتی واقع شود و اعتراضی به برگ تشخیص صادره نداشته باشند مشمول استفاده از ۵ درصد جایزه خوش حسابی نسبت به مالیات های پرداخت شده ۳ سال می شوند.