عوارض و مالیات بر ارزش افزوده دخانیات

ما در این مقاله به بررسی نرخ مالیات و مبلغ پرداختنی مالیات انواع سیگار و تنباکو و همچنین سایر مواردی از این دست پرداخته ایم.

عوارض و مالیات بر ارزش افزوده دخانیات

با توجه به اجرایی شدن بند “ف” تبصره 6 قانون بودجه سال 1400 کل کشور، تولیدکنندگان و واردکنندگان سیگار و تنباکو موظف به پرداخت مالیات می باشند. همچنین در پایان هر دوره مالیاتی علاوه بر تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده که ویژه کلیه عرضه کنندگان سیگار و دخانیات است، اظهارنامه موضوع ماده 73 قانون برنامه ششم توسعه را نیز باید  تسلیم و مالیات وضع شده را به طور تمام و کمال پرداخت کنند. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع می پردازیم پس با ما همراه باشید. 

پیش از شروع مبحث در ارتباط با مالیات سیگار و تنباکو با ید به انواع مالیات های غیرمستقیم بپردازیم
پیش از این در مورد انواع مالیات صحبت کرده ایم. در این مبحث می خواهیم در مورد مالیات های غیر مستقیم صحبت کنیم.
وظیفه پرداخت مالیات غیر مستقیم به عهده شخص یا ارگان  دیگری می تواند واگذار شود. به عبارتی این نوع مالیات از طریق واسطه به نفع دولت جمع می گردد و در این نوع مالیات، هزینه بر مصرف و فروش محصولات و خدمات اعمال می‌شود. مالیات های غیرمستقیم که در کشور ایران وجود دارد، عبارتند از:

•    حقوق و عوارض گمرکی
•    مالیات بر مصرف
•    مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر دخانیات و سیگار یکی از انواع مالیات بر ارزش افزوده می باشد که بر اثر مصرف این نوع محصولات از مصرف‌ کننده نهایی دریافت می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده، نوعی مالیات بر مصرف است که خریداران کالا و خدمات آن را پرداخت می نمایند.

هدف از مالیات بر روی دخانیات چیست؟

مالیات و عوارض دخانیات دو هدف اصلی دارد: 
1-افزایش سلامت عموم  2- ارتقای درآمد عمومی جامعه 
دولت ها اغلب شرایطی را در نظر می گیرند که مالیات حاصل از مصرف دخانیات نه تنها بتواند هزینه‌های ناشی از آثار منفی آن را دربر گیرد بلکه بخشی از مالیات باقی بماند که دولت آن را مثلاً برای ارتقای بیشتر سلامت عمومی استفاده کند. زیرا این شرایط بهتر از زمانی خواهد بود  که مالیات آنقدر بالا رود که دیگر کسی دخانیات مصرف نکند. بنابراین تنها کاهش مصرف دخانیات از طریق وضع مالیات، مطلوب نیست بلکه باید هر دو هدف سلامت عمومی و بیشینه‌سازی درآمد مالیاتی با وضع مالیات دنبال گردند.
در نتیجه اگر مالیاتی وضع شود که تولیدات محصولات دخانی را کامل ممنوع کند، مالیات خوبی برای سلامت عموم نخواهد بود. چراکه اصل آزادی فردی را برای جامعه زیر می‌گذارد. پس مالیات گذاری برای دخانیات زمانی نتیجه بخش خواهد بود که به جز سلامت عمومی، بیشینه‌سازی درآمد مالیاتی را نیز در نظر داشته باشد.
 افزایش مالیات دخانیات چه تاثیری بر مصرف افراد جامعه می گذارد؟
هدف اصلی افزایش و یا وضع مالیات دخانیات این است که افراد جامعه  به میزان کمتری از این مواد مضر استفاده کنند. به عبارتی دیگر تقاضا و درخواست برای  مصرف و خرید دخانیات کاهش پیدا کند. اما طبق آمارها و شواهد موجود  افزایش ها در مالیات بر روی افراد اثر عکس می‌گذارد.

افزایش مالیات دخانیات چه تاثیری بر خرید افراد دارد؟

افزایش مالیات دخانیات بر روی افراد دو حالت تاثیر گذاری را در پی دارد. یا اثر درآمدی است و یا جانشینی که در موارد زیر به آن اشاره می کنیم:

اثر درآمدی: در این حالت با افزایش مالیات دخانیات و در نتیجه افزایش قیمت نهایی این محصول شخص خریدار قدرت خرید کمتری پیدا کرده و در نتیجه کمتر از دخانیات استفاده می کند.
اثر جانشینی: در این مورد به عنوان مثال فرد از یک نوع سیگار مخصوص استفاده می کند که با افزایش قیمت مالیات و افزایش قیمت نهایی دیگر توان خرید آن سیگار را ندارد، در این حالت فرد از یک سیگار ارزان تر و با کیفیتی پایین تراستفاده می کند و این سیگار را جایگزین سیگار قبلی خود می کند که در این حالت آسیب های بیشتری نسبت به قبل به فرد وارد خواهد شد. 

انواع مالیات دخانیات چیست؟

برای استفاده از دخانیات دو نوع مالیات در نظر گرفته شده است:
1-  مالیات بر ارزش افزوده
2-   مالیات‌های خاص بر دخانیات
1- مالیات بر ارزش افزوده
این نوع مالیات مانند سایر کالاهای دارای ارزش افزوده می باشد.
2-   مالیات‌های خاص بر دخانیات
این نوع مالیات خود می تواند به دو گونه وضع شود: 
1-    مالیاتی ثابت بر روی هر بسته سیگار علاوه بر مالیات ارزش افزوده 
2-    مالیاتی متناسب با ارزش محصول دخانی. به عنوان مثال با توجه میزان آسیب رسانی به افراد
باید توجه داشت که علاوه بر موارد فوق اگر محصول دخانی وارداتی باشد، مالیات بر واردات نیز ممکن است شامل حال آن گردد. 
جالب است بدانید اکنون  90% کشورهای جهان بر سیگار مالیات وضع می‌کنند ودر  بیشتر کشورها، مالیاتی که بر سیگار وضع می کنند علاوه بر  مالیات بر ارزش افزوده اغلب بالاتر از 50% قیمت سیگار می باشد. که با  هر نوع سیگار با هر برند این مالیات شامل می‌شود.
باید بیان کنیم که در بند ت ماده ۲۹ لایحه مالیات بر ارزش افزوده، مالیات انواع سیگار و محصولات دخانیاتی به شرح جدول زیر است:

مالیات انواع سیگار و محصولات دخانیاتی چه قدر است؟

با توجه به  بند ت ماده ۲۹ لایحه مالیات بر ارزش افزوده، مالیات انواع سیگار و محصولات دخانیاتی به شرح زیر خواهد بود:
1-    سیگار، توتون پیپ و تنباکو های تولید داخل ، شامل بیست و پنج درصد (۲۵%) مالیات دخانیات می‌شود.
2-    سیگار، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل با نشان بین‌المللی، شامل چهل درصد (۴۰%) مالیات دخانیات می‌شود.
3-    سیگار، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی، شامل شصت و پنج درصد (۶۵%) مالیات دخانیات می‌شود.
4-    توتون خام وارداتی، شامل ده درصد (۱۰%) مالیات دخانیات می‌شود.
5-    توتون فرآوری شده وارداتی یا همان خِرمن توتون، شامل سی و پنج درصد (۳۵%) مالیات دخانیات می‌شود.
ماليات و عوارض واردكنندگان و تولیدکنندگان دخانيات در سال 1400 چگونه است؟
محمد مسیحی معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور در رابطه با جزئیات مالیات و عوارض واردکنندگان و تولیدکنندگان دخانیات اعلام کرد:
در اجرای بند “ف” تبصره 6 قانون بودجه سال 1400 کل کشور، تولیدکنندگان و واردکنندگان سیگار و تنباکو موظفند در پایان هر دوره مالیاتی علاوه بر تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده که ویژه کلیه عرضه کنندگان سیگار و دخانیات می باشد، اظهارنامه موضوع ماده 73 قانون برنامه ششم توسعه را نیز تسلیم و مالیات وضع شده را به طور تمام و کمال پرداخت نمایند.
در اجرای ماده 73 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، از ابتدای سال 1400 به قیمت خرده فروشی هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی مبلغ 250 ریال، تولید داخل با نشان (برند) بین المللی مبلغ 500 ریال، هر نخ سیگار وارداتی مبلغ 1500 ریال و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی قلیان داخلی 33 هزار ریال به عنوان مالیات و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی وارداتی 100 هزار ریال به عنوان حقوق ورودی اضافه می‌گردد.

همچنین وی در ادامه افزود  که در اجرای ماده 73 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، از اوایل سال 1400 قیمت و مبلغ پرداختنی جهت انواع سیگار و دخانیات به شرح زیر است:

در ادامه جدول فوق و در جدول زیر درصد نرخ مالیات بر ارزش افزوده و درصد عوارض پرداختنی برای هر نخ سیگار و هر بسته 50 گرمی تنباکو به شرح زیر است:

همچنین محمد مسیحی در ادامه بیان کرد که گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف و مکلف است در اجرای حکم تبصره (1) ماده 20 قانون مالیات بر ارزش افزوده، مالیات متعلق به واردات محصولات دخانیاتی را قبل از ترخیص از گمرک از وارد کنندگان کالاهای دخانیاتی، وصول و در پروانه‌های گمرکی و یا فرمهای مربوط  درج نماید.