تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم

ما در این مقاله به بررسی و شرح تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم پرداخته ایم.

تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم

سازمان امور مالیاتی کشور برای گسترش فرهنگ مالیاتی و هم اینکه مودیان را به پرداخت مالیات ترغیب کند علاوه بر جرائم مالیاتی قابل بخشش و غیر قابل بخششی که برای مودیان در نظر گرفته اند مشوق های زیادی را نیز برای مودیان مالیاتی در نظر گرفته اند.
یکی از این مشوق های متعدد سازمان مالیاتی کل کشور در ارتباط با قانون مالیات های مستقیم برای مودیان مالیاتی همین تبصره ماده 100 این قانون بوده است.
بر اساس این قانون اگر حداکثر درامد مودی مالیاتی تا 30 برابر سقف معافیت مالیاتی باشد از ثبت نام اظهارنامه مالیاتی معاف می باشد اما باید همواره به این نکته توجه باشید که برای احراز شرایط برخورداری شما از تبصره ماده 100 مالیاتی قانون مالیات های مستقیم نیاز است که شرایط مخصوصی را دارا باشید و برای همین باید یک نوع اظهر نامه دیگیری را ارسال نمایید که با اظهارنامه عادی متفاوت است و آن را برای شما شرح خواهیم داد. اما در ابتدا باید به یک سری از موارد دیگر بپردازیم.
بر اساس بند «م» تبصره «6» قانون بودجه سال 1401 و همچنین جزء 1 بند الف دستورالعمل شماره 200/1401/527 مورخ 1401/3/3، سقف برخورداری از معافیت‌های تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1400، «سی برابر» معافیت ماده 84 ق.م.م (مالیات بر درآمد حقوق) در نظر گرفته شده است. مبلغ معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای سال 1400، معادل 48,000,000 تومان (480,000,000 ريال) بود؛ به این ترتیب، حد نصاب درآمد حاصل از فروش صاحبان مشاغل برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1400، معادل 1,440,000,000 تومان (14 میلیارد و 400 میلیون ريال) خواهد بود.

مشمولین تبصره ماده 100 مالیاتی چه کسانی هستند؟

کلیه صاحبان مشاغل، مشروط بر اینکه مجموع فروش کالا و خدمات آن ها، در سال هزار و چهارصد، تا حداکثر 30 برابر سقف معافیت مالیاتی باشد، می توانند از شرایط ثبت نام اظهارنامه مالیاتی ماده 100 استفاده نمایند. لازم به ذکر است که سی برابر سقف معافیت مالیاتی، برای سال ۱۴۰۲، مبلغ 14.400.000.000 ریال (معادل 1 میلیارد و 440 میلیون تومان) می باشد.
قانون مالیات های مستقیم که در سال 1366به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و در سال های بعد نیز اصلاحاتی در آن، اعمال شده، همان گونه که در بالا نیز گفته شد به منظور گسترش فرهنگ مالیات و وادارسازی یا تشویق مودیان به پرداخت مالیات، می باشد و این تشویق در کنار جریمه هایی که سازمان امور مالیاتی در نظر گرفته است می تواند برای ترغیب مودیان به پرداخت مالیات کارساز باشد.
یکی از مشوق های مالیاتی قانون مالیات های مستقیم، تبصره ماده 100 این قانون می باشد. با این توضیح که به موجب ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، صاحبان مشاغل، در گروه بندی مشاغل مالیاتی سه گانه، موظف هستند تا هر ساله، تا پایان خرداد ماه، برای ثبت نام اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال قبل و تحویل دفاتر و مدارک مالی خود به اداره مالیات مربوطه، اقدام نمایند.
با این وجود، در اصلاحات سال 1394، یک تبصره به این ماده، اضافه شده که تعیین کننده یکی از مهم ترین مشوق های سازمان امور مالیاتی کشور برای مودیان مالیاتی می باشد. به موجب این تبصره، کلیه صاحبان مشاغل، در صورتی که مجموع فروش سالیانه کالا یا خدمات آنها، تا 10 برابر سقف معافیت مالیاتی اعلام شده از سوی سازمان باشد، می توانند از تبصره ماده 100 استفاده کنند و از ارائه مدارک و دفاتر مالی و ثبت نام اظهارنامه مالیاتی معاف می باشند. در رابطه با حکم این تبصره، چند نکته، باید مورد توجه قرار گیرد:
از سال 1394 تا سال 1398 معافیت مالیاتی تا سقف 10 برابر مشمول تبصره ماده 100 می شدند اما پس از سال 1398  به موجب بند «ه‍» تبصره 8 قانون بودجه سقف 10 برابر مذکور در تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، به 30 برابر، افزایش یافته است.
آن دسته از مودیانی که قصد استفاده از شرایط تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم، را داشته نیز باید برای ثبت نام اظهارنامه، اقدام نمایند. اما، شرایط تعیین شده در اظهارنامه مالیاتی این گروه از مودیان، متفاوت از شرایط اظهارنامه مالیاتی عادی بوده و ثبت آن، بسیار آسان تر می باشد و می توانند آن را در سایت ntr.tax.gov.ir مشاهده نمایند پس از ورود و در مرحله ای که باید مشخصات اظهارنامه را وارد نمایید دو نوع اظهارنامه توسط شما قابل انتخاب است و افراد مشمول می توانند از بین دو گزینه اظهارنامه و فرم تبصره 100 گزینه فرم تبصره 100 را انتخاب نمایند.
نحوه محاسبه مالیات مودیانی که برای ثبت نام اظهارنامه تبصره ماده 100 اقدام کرده اند، اینگونه می باشد که 8 درصد به مالیات مقطوع سال گذشته این مودیان اضافه شده و به عنوان مالیات مقطوع موضوع تبصره ماده 100، از آنها اخذ می گردد.
با توجه به تاکید قانون مالیات های مستقیم و دستورالعمل سازمان مالیاتی کشور، بر صاحبان مشاغل، نشان دهنده آن است که استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم در سال 1402، همچون سال های گذشته، اختصاص به اشخاص حقیقی داشته و شامل حال اشخاص حقوقی، من جمله شرکت های تجاری نمی شود.

محدودیت ایجاد شده توسط تبصره ماده 100 مالیاتی

تبصره ماده 100 قانون مالیاتی با توجه به تمام مزایای خوبی که دارداما یک سری محدودیت هایی را نیز به دنبال دارد و صاحبان مشاغلی که میخواهند از مزایای تبصره ماده 100 بهره ببرند دیگر نمی توانند از یک سری از تسهیلات قانونی استفاده نمایند. به عنوان مثال مؤدی دیگر نمی‌تواند از مشوق موضوع ماده ۱۳۱ قانون درباره تخفیف نرخ مالیاتی بابت افزایش درآمد مشمول مالیات نسبت به سال مالیاتی گذشته یا ماده ۱۳۷ قانون درباره امکان کسر هزینه‌های درمانی از درآمد مشمول مالیات استفاده کند.

اما با وجود تمام این محدودیت ها با توجه به مزایای زیاد تبصره ماده 100 برای مودیان استفاده از آن را برای صاحبان کسب و کار منطقی و موجه می کند.

همچنین این تبصره به سازمان امور مالیاتی اجازه می دهد تا برخی مشاغل و گروههای آن ها را از برخی تکالیف معاف کند (مانند اظهار نامه و نگهداری  اسناد و مدارك موضوع قانون).
در تبصره ماده 100 صاحبان مشاغل میبایست برای مالیات عملکرد خود، اظهارنامه مالیاتی و مدارک مربوطه را که نشان دهنده درآمدها، هزینه‌ها و سایر اطلاعات مالیاتی است به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.
در پایان ذکر دوباره این نکته حائز اهمیت می باشد که صرفا مؤدیان مشاغل یعنی اشخاص حقیقی می‌توانند از این امکان استفاده کنند و اشخاص حقوقی برای مالیات بر درآمد عملکرد خود نمی‌توانند از امکانات این تبصره استفاده کنند. ضمنا مشاغلی که با مشارکت مدنی بین چند مؤدی مالیاتی انجام می‌شود نیز می‌توانند از امکانات تبصره ماده ۱۰۰ قانون برای تعیین مالیات مقطوع بدون ضرورت تسلیم اظهارنامه و حسابرسی مالیاتی استفاده کنند.