مرخصی زایمان، شرایط و قوانین آن

ما در این مقاله به بررسی مرخصی زایمان و شرایط و قوانین مربوط به آن و همچنین نکات مهمی که باید به آنها حتما توجه داشته باشید پرداخته ایم.

مرخصی زایمان، شرایط و قوانین آن

با توجه به حضور زنان در اداره جات مختلف و نقش پر رنگی که در جامعه و به عنوان زنان شاغل ایفا می کنند. در قانون کار در کشور ما برای آنها شرایط ویژه ای در نظر گرفته شده است و مرخصی زایمان یکی از این موارد می باشد. با توجه به اینکه خانم های شاغل نیز بتوانند بدون کوچکترین نگرانی و مشکلی لذت مادر شدن را بچشند و در عین حال به جایگاه شغلی آنها لطمه ای وارد نشود و از نظر هزینه نیز با مشکلی مواجه نشوند در صورت اینکه بیمه باشند طبق قانون کار می توانند از مزایای مرخصی زایمان بهره مند شوند.
عده ای از مادرانی که در شرکت و ارگان های خصوصی و دولتی مشغول به کار می باشند باردار می باشند. دولت برای این افراد شرایط ویژه ای را در نظر گرفته است که در صورت دارا بودن آن شرایط بتوانند ضمن دریافت حقوق و استفاده از مزایای بیمه از یک مرخصی به نام مرخصی زایمان بهره ببرند.

مرخصی زایمان در سال 1402 چقدر می باشد؟

در سال های گذشته و برای حمایت از مادران شاغل مرخصی زایمان به 6 ماه افزایش یافت اما با توجه به نیاز مادران طبق اصلاحیۀ قانون تنظیم جمعیت خانواده مصوب ۲۰ خرداد ۹۲ مجلس این مدت دوباره افزایش یافت و مرخصی زایمان در ایران به 9 ماه رسید و همین امر سبب شد که ایران طولانی ترین مدت مرخصی زایمان را در خاورمیانه و همچنین یکی از طولانی ترین مدت مرخصی زایمان در دنیا را دارا باشد.
البته در اوایل تصویب این طرح تامین اجتماعی تنها با اعتراض به دیوان عدالت اداری با افزایش مرخصی زایمان افراد از 6 ماه به 9 ماه موافقت می نمود اما با توجه به اعتراض های صورت گرفته بالاخره در تاریخ 31 اردیبهشت 1398 تامین اجتماعی موظف به پرداخت تمام حقوق در 9 ماه و همچنین موافقت با 9 ماه مرخصی زایمان شد.
اگر مادر سه قلو و یا بیشتر به دنیا بیاورد و یا یک کودک زیر یک سال داشته باشد. برای راحتی بیشتر و اینکه بتواند به درستی و بدون نگرانی به وظایف مادر بودن خود بپردازد، مهلت مرخصی زایمان از 9 ماه به 12 افزایش خواهد یافت.

قوانین و مقررات مرخصی زایمان

به افرادی مرخصی زایمان تعلق می گیرد که بیمه سازمان تامین اجتمای باشند و بدیهی است که برای این کار لازم است که از قبل در یک شرکت خصوصی یا دولتی مشغول به کار باشند که در محل کار آنها را بیمه تامین اجتماعی نمایند.
برای اینکه مادران بتوانند از مزایای مرخصی زایمان بهره مند شوید حتما لازم است که از قبل 60 روز سابقه بیمه تامین اجتماعی در غیر این صورت مشمول مرخصی زایمان نمی شوند، این 60 روز باید یک سال قبل از موعد زایمان پرداخت شده باشد به عنوان مثال اگر مادر در تاریخ 19 شهریور 1402 زایمان را انجام می دهد و کودک به دنیا می آید باید از 60 روز قبل از تاریخ 19 شهریور 1401 سابقه بیمه برای مادر رد شده باشد و بیمه تامین اجتماعی باشد و بدون وقفه شرکت و یا سازمان نسبت به پرداخت حق بیمه مادر اقدام کرده باشد.
بنابرین از این مورد می توان نتیجه گرفت که مادر باید مادر باید در حال حاضر مشغول به کار در جایی باشد که او را بیمه تامین اجتماعی نمایند.
مرخصی قبل از زایمان و بعد از زایمان در مجموع روی هم رفته 9 ماه می شود و باید حداقل 3 ماه آن بعد از زایمان باشد ینی 6 ماه قبل از زایمان و 3 ماه بعد از زایمان اما اگر مادر بخواهد می تواند از میزان مرخصی قبل از زایمان خود کسر نماید و به میزان مرخصی بعد از زایمان خود اضافه نماید.
نکته بعدی اینکه اگر مادری با توجه به شرایط خاص کار خود در محل کار بخواهد زودتر از موعد 9 ماه به سر کار برگردد باید به یکی از شعبه های تامین اجتماعی مراجعه نماید و درخواست خود مبنی بر مرخصی زایمان کمتر از 9 ماه را ثبت نماید.
یکی دیگر از قوانین و مقرراتی که در زمینه مرخصی زایمان باید به آن توجه داشته باشید این است اگر مادر بنابر صلاحدید پزشک نیاز به مرخصی بیشتر داشت چگونه می شود؟ آیا می شود طبق درخواست پزشک مرخصی زایمان را برای مادر بیشتر از میزان تعیین شده در قانون قرار داد؟
مرخصی زایمان برای مادران بیشتر از میزان تعیین شده در قانون امکان پذیر نمی باشد اما اگر مادری بنا به مسائل پزشکی غیر از زایمان نیاز به استراحت و مرخصی بیشتری داشته باشد می تواند از مرخصی استعلاجی بهره مند شود. میزان مرخصی استعلاجی مادران از مرخصی زایمان آن ها کم نمی شود و با آن تداخلی ایجاد نمی کند بنا براین در چنین شراطی یک مادر با احتساب زمان مرخصی استعلاجی بنابر صلاحدید پزشک می تواند مدت زمان بیشتری از 9 ماه را نیز در مرخصی بسر ببرد.
همچنین مرخصی زایمان بخشی از سابقه افراد به حساب می آید و همانگونه که گفته شد حقوق خود را نیز در طول این مدت دریافت می نمایند البته نحوه پرداخت به قدری متفاوت خواهد بود. همچنین مادران در طول مدت مرخصی زایمان نیز از مزایای عیدی نیز بهره مند می شوند.

مرخصی شیر دهی زنان شاغل

دولت برای حمایت از مادرانی که کودکان شیرخوار دارند و برای ایجاد یک جامعه سالم که پایه های آن قطعا با تغذیه از شیر مادر شکل میگیرد قوانینی را برای مادرانی که کودک شیرخوارد دارند وضع کرده است. که مادران می توانند اگر شیرخوارگاه و یا خانه به محل کارشان نزدیک باشد از یک ساعت مرخصی شیردهی استفاده نمایند و آن را حداکثر بین 3 نوبت برای شیر دادن به نوزاد تقسیم نماند در غیر اینصورت می توانند پس از اطلاع به کارفرای خود یک ساعت زودتر محل کار را با استفاده از مرخصی شیر دهی ترک نمایند.
لازم به ذکر است که مرخصی شیر دهی در صورت استفاده نکردن از بین میرود و قابلیت دریافت هزینه به جای استفاده نکردن از آن و یا ذخیره و استفاده در نوبت ای دیگر را ندارد.